تعیین ارزش غذایی پنج گونه از گیاهان شورپسند منطقه سیستان با استفاده از تکنیک تولید گاز (in vitro) و کیسه نایلونی (in situ)

این پژوهش به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی پنج گونه از گیاهان منطقه سیستان شامل اشنان ( seidlitzia rosmarinus )، رندوک ( salsola yazdiana assadi )، سیاه شور ( suaeda fruticosa )، شوران ( salsola vermiculata ) و آنابازیس ( anabasis setifer a ) با استفاده از تکنیک­های in vitro و in situ انجام شد. نمونه­ها در فصل پاییز و به صورت تصادفی سیستماتیک، طبق روش­های استاندارد، جمع­آوری و در شرایط سایه خشک شدند. پس از آسیاب کردن، ترکیبات شمیایی (ماده خشک ( dm )، ماده آلی ( om )، خاکستر ( ash )، پروتئین خام ( cp )، چربی خام ( ee )، دیواره سلولی ( ndf ) و دیواره سلولی فاقد همی سلولز ( adf ))، تجزیه­پذیری ماده خشک ( in situ )، حجم تجمعی گاز تولیدی در زمان 2، 4، 6، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت، گوارش­پذیری ماده آلی ( omd ) و انرژی قابل متابولیسم ( me ) آنها تعیین شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در بین گونه­های مورد مطالعه از نظر ترکیبات شیمیایی اختلاف معنی­دار وجود داشت (05/0> p ). میزان پروتئین گونه­های فوق بین 05/6 و 95/11 درصد و adf بین 02/28و 54/36 درصد و ndf بین 14/41 و 94/48 درصد بود. بین تجزیه­پذیری ماده خشک در زمان­های مختلف انکوباسیون، فراسنجه­های مختلف تجزیه­پذیری و تجزیه­پذیری موثر تفاوت بسیار معنی­دار (01/0 p< ) وجود داشت. بیشترین مقدار تجزیه­پذیری بالقوه و تجزیه ­ پذیری موثر در سرعت عبور 2 درصد در گونه اشنان بود. همچنین، بیشترین حجم گاز تجمعی در زمان 96 ساعت مربوط به گونه رندوک بود. اما فراسنجه ­ های تولید گاز ( b, omd, me ) در گونه اشنان بیشتر از دیگر گونه­ها بود. نتایج نشان می­دهد که بین گونه ­ های مورد مطالعه، اشنان بالاترین ارزش غذایی را داشت و همچنین، بین آزمایشات in situ و in vitro   همبستگی مثبت بالایی در این گونه ­ ها وجود داشت و می ­ توان از تکنیک تولید گاز برای ارزیابی ارزش غذایی این گونه ­ ها استفاده کرد.